Türkiye’de Balık Beslenmesi ve Akvaryum Bakımı Rehberi
Türkiye'de balık beslenmesi oldukça yaygındır. Bakımı ve beslenmesi diğer evcil hayvanlara göre daha kolay olan balıklar ülkemizde en çok evcil hayvan olarak tercih edilen hayvanlardandır. Yaygınlığı dolayısıyla genelde akvaryum seçimine ve bakımına da genelde yeteri önem verilir. Ancak, balık beslemeyi düşünen veya balıklarının canlı kalmasını uzun süre sağlayamayanlar için ise birtakım hususlara dikkat etmek büyük önem taşıyor. Uygun akvaryumun seçimi, akvaryumda kullanılacak gerekli ekipmanlar, akvaryumun ve suyun temizliği temizliği gibi konulara dikkat edilmesi ve doğru seçimler yapılması balıkların uzun ömürlü ve sağlıklı yaşamasını sağlayacaktır.
Akvaryum Seçimi ve Ekipmanları
Akvaryum seçimi
Gerekli ilk ve en önemli ekipman akvaryumun kendisidir. Petshoplarda çeşitli ebatlarda ve şekillerde akvaryum bulmak mümkün. Ancak dikdörtgen bir akvaryumun farklı şekillerdeki akvaryumlara tercih edilmesi gerekir. Dikdörtgen akvaryumlar balıklar için daha fazla yüzey alanı sağlar ve bakımı daha kolaydır.
Akvaryumun boyutu da sorunsuz bir balık besleme deneyimi açısından oldukça önemli. Akvaryumun konulması planlanan yere de uygunluğu gözetilerek mümkün olduğunca geniş akvaryumların seçilmesi balıklar için daha uygun olacaktır. Geniş akvaryumların sıcaklık ayarlaması küçük akvaryumlara göre daha kolaydır. Aynı zamanda ileride balık sayısının artırılması ihtimali de gözetilerek geniş akvaryumların tercih edilmesinde fayda var. Balık beslemeye yeni başlayacaklar için önerilen ortalama akvaryum büyüklüğü minimum 20 galon boyutundadır.
Stand (Akvaryumun Konulacağı Yer)
Ülkemizde akvaryumun üzerine konulacağı stand için genelde masa ve kitaplık gibi mobilyalar tercih edilir. Ancak potansiyel kazaların önüne geçmek adına balık akvaryumunu tutmak için üretilmiş standları tercih etmekte fayda var. İçine su konulduğu hali ile akvaryumlar oldukça yüksek ağırlıklara ulaşır. Görece hassas malzemelerden üretilebilen ve kitaplık gibi yüksek ağırlıkları kaldıramayacak mobilyaların üzerine akvaryum konulması zevk ve hobi için yapılacak bu işi tehlikeli bir hale çevirebilir. Akvaryum standları bu ağırlığı taşıyabilmek için genelde metal ve ahşap gibi sağlam malzemelerden üretilir. Aynı zamanda akvaryum standlarının kullanılması, akvaryumun evin görünüşünde daha sık bir görünüme sahip olmasına yardımcı olabilir.
Akvaryum Kapağı
Akvaryum kapağı seçimi için de çok sayıda seçenek mevcut. Işıklandırmaya imkan veren, akvaryumlu ve göze hoş gelen bir kapağın seçilmesi yeterli olacaktır. Akvaryum kapağı balıklar ve akvaryum için oldukça önemlidir. Bazı balık türlerinin zıplama yetenekleri diğer türlere göre daha gelişmiş olabiliyor. Akvaryumun üstünde bir kapak bulunmaması balıkların akvaryumun dışına zıplamasına sebep olabilir. Aynı zamanda akvaryum kapağının olmaması suyun tozlanmasına, kirlenmesine, akvaryum içine yabancı objelerin girmesine sebep verecektir. Dolayısıyla bu tarz istenmeyen durumların önüne geçmek adına akvaryum kapağı kullanılması son derece önemlidir.
Akvaryum Tabanı için Kum, Taş Gibi Maddeler
Çoğu balık akvaryumda bu tip maddelere ihtiyaç duymaz. Bu maddeler çoğunlukla balık besleyen kişiler tarafından akvaryumda estetik bir görünüm sağlamak amacıyla kullanılır. Bunlardan en çok tercih edilenler genelde çakıl taşlarıdır. Petshoplarda çeşitli ebatlarda, renklerde ve şekillerde çakıl taşı bulmak mümkün; ancak en iyi seçenek genelde orta boyutlu olan taşlardır. Çok küçük olan taşların yemlerin taşın üzerine inmesi balığın taşı yutmasına sebep olabileceği unutulmamalı. Büyük çakıl taşları ise balıkların akvaryum içindeki hareket kabiliyetini ve yemlerin taş aralarına girmesi durumunda balıkların beslenmesini engelleyebilir.
Dekoratif Malzemeler
Bu tür malzemeleri binlerce çeşitli şekilde petshoplarda bulmak mümkün. Bu malzemeler de akvaryum ve balıklar için bir zorunluluk değildir ve genelde estetik bir görünüm sağlamak amacıyla kullanılır. Balıklar bazen güvenli bir bölgede bulunmak isteği ile saklanabilecekleri malzemelerin etrafında durmayı tercih edebiliyor. Dolayısıyla akvaryuma konulacak bu tür malzemelerin bir ihtimal balıklar tarafından da sevilebileceği söylenebilir. Akvaryuma ve balıklara zarar vermeyecek bu tür süs malzemelerinin kullanılması büyük bir fayda getirmediği gibi zarar da vermediğinden rahatlıkla kullanılabilir.
Işıklandırma
Estetik amaçlı kullanılan bir başka malzeme olan ışıklar akvaryumun göze daha hoş görünmesini sağlayabilir. Akvaryumun içindeki dekoratif malzeme miktarına göre kullanılan ışığın şiddetinin belirlenmesi gerekir. Çok miktarda malzeme varsa ışık da buna paralel olarak daha güçlü bir florasan ampül ile sağlanmalıdır.
Isıtıcı
Çoğu balık için akvaryum suyunun ideal sıcaklık düzeyi 24 ila 26 derece arasındadır. Bu sıcaklığı sağlamak için ise akvaryumda bir ısıtıcı ve termometre kullanılması gerekir. Su içinde veya asma olarak kullanılabilen iki tip ısıtıcı vardır. Su içinde kullanılanlar asma ısıtıcılara göre daha pahalı olmakla birlikte genelde daha güvenilir ve faydalıdır. Suyu ısıtmak için ısıtıcının akvaryumun arka camına ve zeminin hemen üzerine yerleştirilmesi yeterlidir.
Isıtıcının watt miktarına akvaryumun boyutu ve konumlandırıldığı alana göre karar verilmelidir. Örneğin, 50 galon su kullanılan bir akvaryumda 150 wattlık bi ısıtıcının ya da konumu soğuk alan bir alanda ise iki adet 100 wattlık ısıtıcının kullanılması ideal olacaktır.
Filtre
İçte, dışta ve tabanda kullanılabilir olmak üzere çok sayıda filtre çeşidi mevcuttur. İçte kullanılan filtre çeşitlerinden olan sünger filtreler bakımı kolay, etkili ve ucuz olması dolayısı ile oldukça yaygın olarak tercih edilir. Sünger filtreler akvaryumun içine yerleştirilmelidir. Dekorasyon amacı ile konulan malzemelerin arasına konulursa dışarıdan bakıldığında kolayca fark edilmesinin de önüne geçilebilir. 20 galon ve altı miktarda su alan akvaryumlar için sünger filtreler ideal olacaktır.
Akvaryum Bakımı
Akvaryumlar düzenli olarak temizlenmez ve suyu değiştirilmez ise balıklarının sağlığını korumak bir o kadar zor olur. Bunun yanında temizlik için kullanılan ekipmanların da yalnızca akvaryum için kullanılması, başka hiçbir amaçla kullanılmaması gerekir. Örneğin araba temizliğinde kullanılan bir kovanın akvaryum için de kullanılması, içinde kalan bir sabun artığının veya kimyasal bir bileşenin akvaryum suyuna karışmasına, bu da balıkların ölümüne yol açabilir.
Akvaryum bakımını doğru bir şekilde yapmak için günlük, haftalık ve aylık olarak yapılması gereken işlemler vardır.
Günlük Bakım
Günlük olarak yapılamsı gereken şeylerden biri balıkların birkaç dakika gözlemlenmesidir. Kendi aralarındaki veya genel durumlarındaki farklı bir davranış bu şekilde fark edilebilir. Aynı zamanda hergün akvaryum sıcaklığının termometreden gözlemlenmesi de gerekir. Akvaryum suyundaki birkaç derecelik oynamalar çok büyük sorunlara yol açmayabilir; ancak daha büyük sıcaklık değişiklikleri balıkların hayatını tehlikeye atabilir. Ayrıca, filtrenin düzgün çalışıp çalışmadığını kontrol etmek de hergün yapılması gereken işlerdendir.
Haftalık Bakım
Akvaryum Temizliği
Akvaryum suyunun değişimi, akvaryum bakımının en önemli adımlarından birini teşkil eder. Düzenli olarak suyu değiştirilmeyen akvaryumlar balıkların sağlıkları için zararlı olabilir. Balıklar ve su içindeki bakteriler gün içinde idrar, dışkı ve amonyak gibi atıklar üretirler. Yenilmeyen yemler de dahil olmak üzere bu maddelerin su içinde uzun süre kalması ve giderek birikmesi balıkların yaşamını tehlikeye atar. Bu tür sorunların önüne geçmek amacıyla akvaryum suyunun belirli aralıklar ile değiştirilmesi büyük önem taşır. Aynı zamanda akvaryum görünümünün de göze hoş gelmesi için de su değişimi yapılması gerekir. Suyu kirlenen veya camı yosunlanan bir akvaryum, göze hoş gelmekten çok iğreti gelecektir.
Aylık Bakım
Filtre Temizliği
Düzgün bir su akışı sağlamak için suyun temizliğini sağlayan filtrelerin içinde de zamanla birtakım atıklar birikir. Bu atıkların en azından ayda bir kez temizlenmesi, daha temiz bir akvaryuma sahip olmada önemli ölçüde fayda sağlar.
Kapak Temizliği
Kapak temizliği de akvaryum bakımında önemli bir adımdır. Kapağın dış tarafı zamanla tozlanır; iç tarafında ise kalsiyum birikimi ve yosun oluşumu meydana gelir. Özellikle ışığın bulunduğu tarafta biriken bu maddelerin temizlenmesi balık sağlığı ve eğer bulunuyorsa canlı bitkiler için elzemdir. Aksi halde bitkilere ulaşan ışığın miktarı sınırlı olacaktır.
Gerek bakımının kolaylığı gerek görsel güzelliği nedeniyle ülkemizde balık beslemek oldukça yaygındır. Ancak bize istek ve duygularını ifade edemeseler de balıkların da birer canlı olduğunu ve yaşam alanlarına gereken ilgi ve alakanın gösterilmesi gerektiğini unutmamak gerekir. Günümüzde binlerce çeşit akvaryum ve malzemesini petshoplarda bulmak mümkün. Gerek yukarıda belirtilen konulara dikkat edilmesi gerek ise petshoplardan alınacak bilgi ve tavsiyeler ile balıklar için en uygun yaşam alanına onlara sağlamak çok zor olmayacaktır. Balıklar evde beslenebilecek en uygun hayvanlardan biridir; yeter ki onların da bir canlı olduğu unutulmasın, gerekli ilgi ve alaka hem beslenmelerine hem akvaryumlarına gösterilsin.
