Epi̇lepsi̇ Tedavi̇si̇nde Doğal Yöntemler (kedi̇ Köpeklerde)

Epilepsi Üzerine Bilgilendirici Makale

Dr. Gülay Ertürk

Active Veteriner Sağlık Merkezi,Ankara

( Yayınlanan yazıların telif hakkı Dr.Gülay Ertürk'e aittir. Kaynak gösterilerek paylaşılabilir..)

Epilepsi nedir? Epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar ,yan etkileri, epileptik nöbetlerin ön belirtileri, tedavide doğal yöntemler, özel diyetler, holistik menüler, antioksidan ve vitaminlerin etkisi, homeopatik ilaçlar, bitkisel tedaviler,egzersiz ve detokslanmanın önemi, yeni ilerlemeler..... Epilepsi konusunda bilmek isteyeceğiniz herşeyi bulabileceğiniz bir makale.

EPİLEPSİ TEDAVİSİNDE DOĞAL YÖNTEMLER

ÖNSÖZ

Tedavisi uzun süren hastalıklarda, kullanılan ilaçlara bağlı istenmeyen yan etkiler oluşması, holistik tıp yöntemlerine yönelimin başlıca sebebidir. Holistik tıpta yaklaşım, minimum yan etki ile, vücudun kendi kendine iyileşmesine yardımcı olmaktır. Holistik ilaçlar, iyileşme süresini hızlandırırlar. Yan etkileri azdır. Kronik hastalıklarda yaşama süresini arttırırlar.

Geleneksel tıbbın uygulayıcıları, holistik tıbbın fikrini ve tekniğini güvensizlik ve şüphe içinde değerlendirebilirler. Aslında, tek bir ilaç ile hastalığı tedavi etmeyi kabul edip, Çin formüllerindeki tek ya da birçok bitki içeriği ile tedaviye inanmamak, daha çok bir felsefe ve algılama problemidir. Bu düşüncedeki insanlar, III. Dünya ülkelerinden orijin alan hiçbir şeye güven duymazlar.

Holistik tıp uygulamaları çok olmakla birlikte çoğunun teknik dili hala anlaşılamamıştır. Araştırma sonuçları , ikili kör çalışmalarla desteklenmedikçe klinik uygulamalarda kullanılmaz. Holistik tıpta tedavi; tam bir diyet, ek saplementler, fiziksel tedaviler, bitkiler , homeopati ve diğerleri olabilir. Her bir holistik metot , diğer metotlar ile birleştiğinde en iyi şekilde çalışmaya ve etkiyi ortaya çıkarmaya yardım eder. Tek bir metotla yapılan tedavi sonuçları çoklu metotların sinerjisi ile karşılaştırılınca daha zayıf kalır.

Holistik tıp ve geleneksel tıp ile yapılan çalışmalar karşılaştırıldığında sonuçlar göstermiştir ki , holistik ilaçlar da geleneksel ilaçlar kadar etkilidir. Holistik yaklaşım, reddedici refleksi değil, araştırmayı öngörür.

EPİLEPSİ NEDİR?

Her ne kadar epilepsi krizinin insidansı, kedilerde %1 gibi düşük bir rakamla ifade edilse de, köpeklerde bu oran çok daha yüksektir.Antikonvülsan ilaçların yan etkileri olması, alternatif ve doğal tedavilerin epilepsi kontrolünde kullanılmasına olanak sağlamıştır.

Nedeni bilinmeyen nöbetler şeklinde, belli aralıklarla ortaya çıkan epilepsi ,tek bir hastalık olarak değerlendirilmemelidir. Beyne giden impulsların kısa devresi konvülsiyonlarla sonuçlanır. Konvülsiyon olarak adlandırılan nöbetler, beyinde fonksiyonel proçeslere yol açar.

Kedi ve köpeklerde tüm yaşlarda epilepsi çıkabilir. Problemler iki büyük grupta toplanır. Birincisi beyin problemleri diğeri beyin dışı problemler. Beyin problemlerinin neden olduğu epilepsi, idiopatik epilepsi diye bilinir. Genellikle 6 ay ile 2 yaşı arasındakilerde ortaya çıkar. Viral, bakteriyel, fungal, protozoonal, beyin enfeksiyonları, beyin dokusu dejenerasyonları, beyin ödemi(hidrosefalus), beyin tümörü, çarpmalar, beyin kanaması, kafa travmaları gibi nedenlerle şekillenir.

Beyin dışı problemlerin neden olduğu nöbetler ise; zehirlenmeler, karaciğer hastalığı, böbrek hastalığı, kalp hastalığı, kan şekeri düşüklüğü,enfeksiyon ve sinir- kas problemleri kaynaklı olabilir.

Epileptik nöbetler, idiopatik ve edinsel diye de sınıflandırılır. Nedeni bilinmeyenler idiopatiktir. İdiopatik epilepsi genellikle kalıtımsal seyreder. Edinsel epilepside ise, hastalık kaynağı içsel değildir. Toksinler, enfektif mikroorganizmalar, travma gibi dış kökenlidir. Diğer kaynaklar; beyin yetersizliği, metabolik bozukluklar ve tümörlerdir.

Ohio Üniversitesinde 50 köpekte yapılan bir çalışmada, ayda bir kezden fazla nöbet yaşayan köpeklerin metabolik ya da enfeksiyöz kaynaklı epilepsi hastası oldukları bildirilmiştir. Cinsiyet ya da kısırlaştırmanın epilepsi üzerinde herhangi bir rolü yoktur.

Genellikle, uzmanların görüşüne göre, 1 yaşının altındakilerde konjenital, enfeksiyöz ve toksinlere bağlı epilepsi, 1-6 yaş arasındakilerde idiopatik epilepsi ve 6 yaşından büyüklerde; tümör, enfeksiyon ya da yangısal problemlere bağlı epilepsi ortaya çıkar. Çalışmalar, orijin olarak köpek epilepsisinin insan epilepsisinden farklı olmadığını ortaya koymuştur. Bazı köpek ırklarında epilepsi genetiktir.

Kedi epilepsi krizlerinin genel nedenleri; zehirlenmeler, araba çarpmaları sonucu kafa travmalarıdır. Ayrıca, felin leukemia virusu (FeLV), felin infeksiyöz peritonit (FIP), fungal enfeksiyonlar, kimyasal toksinler, beyin tümörleri, beyin travmaları, karaciğer bozukluğu, böbrek yetmezliği sayılabilir. Kan serumu biyokimyasal profili, tam kan sayımı, idrar analizi, FeLV antijen testi ile tetkikler yapılmalıdır. Elektroensefalogram (EEG) ile beyin dalgaları, kompüterize aksiyel tomografi (CAT), scan ve manyetik rezonans imaging (MRI) değerlendirilir. Felin immun yetmezlik (FIV) ve felin infeksiyöz peritonit (FIP), testleri yapılır.

Beyin dokusu bozukluğu ile doğan kediler de olabilir. Onlar doğuştan epileptiktir. Köpeklerde olduğu gibi kedilerde de, idiopatik epilepsi olabilir. Bu genellikle 6 ay ile 3 yaş arasındakilerde görülür.

Atlarda epilepsi daha seyrek görülür. Sığırlarda da görülebilir. Ancak, kuş, sürüngen ve tavşanlarda henüz belirlenmiş bir çalışma yoktur.

Güncel araştırmalar, epilepsinin saf ırklarda olduğu gibi, melez ırklarda da olduğunu göstermiştir. Genetik faktörlerin en çok rol oynadığı ırk Belgian Tervuren olarak gösterilmiştir. Epilepsiye yatkın olan diğer ırklar; Beagle, Cocker Spaniel, Collie, Dachshund, German Shepherd, Golden Retriever, Saint Bernard, Siberian Husky, Wirehaired Terrier, tüm Podel'lar ve tüm Schnauzer'lerdir.

Üretime yönelik çalışmalar, epileptik anne ve epileptik babadan doğan yavruların çoğunlukla epileptik olduğunu göstermiştir.

Saf ırklarda epilepsi insidansı % 15-20'dir. Bu aynı zamanda idiopatik epilepsi oranıdır. İlke olarak, epileptik köpek üretilmemelidir. Epileptik dişi veya erkek derhal kısırlaştırılmalıdır.

EPİLEPSİDE HOLİSTİK TEDAVİ

Holistik doktorlara göre, alternatif ilaçların amacı, hayvanın vücudunun, kendi kendini onarmasını sağlamaktır. Geleneksel ilaçlar, vücudun kendi kendini iyileştirme sürecinde çalışmazlar.Alternatif tedavi, nöbetlerin ortaya çıkmaması için, kondüsyonu düzenler. Birçok epileptik pet sahibi, alternatif tıbbın kapsadığı;diyet terapi, homeopati, herboloji( bitkisel tedavi ) ve akupunktur teknikleri konusunda ne yazık ki bilinçsizdir.

Olgu örneği: Bir Amerikan Eskimo köpeğinde, 8 aylıkken ilk nöbet görülmüş ve 40 saniye sürmüştür. Nöbet tamamlandıktan sonra da, köpekte 2-3 saat kadar titreme şeklinde nöbetin etkisi sürmüştür. Daha sonra , 3 haftada bir nöbetler yaşanmaya başlanmıştır. En son 24 saatten sık nöbetler ortaya çıkar olmuştur. Bu olguda fenobarbital kullanılarak yapılan tedavi başarılı sonuca ulaşmadığından köpek, holistik yöntemle tedavi edilmiştir.

Epilepsi, geleneksel ve alternatif metotların her ikisinin kombinasyonu ile tedavi edilebilir. Geleneksel ilaçlar; fenobarbital, pirimidon, diazepam (valium) ve potasyum bromide gibi antikonvülsantlardır.

Fenobarbital uzun süre kullanıldığında karaciğer hücrelerini yıkar. İlaç kullanımı kesildiğinde tremorlar, huzursuzluk ve nöbetlerin yeniden nüksü gibi durumlara yol açar.

Pirimidon kedilerde kullanılmaz. Köpeklerde kullanılır. Pirimidon da karaciğer hasarına neden olur.

Diazem, sadece devam eden nöbetler üzerine etkilidir. Koruyucu olarak kullanılmaz.

Potasyum bromide de mide irritasyonu ve bulantıya neden olur. Ayrıca tüm antikonvülsanlar, duyarlılık ve uyanıklığı azaltır, letarji yapar. Bu ilaçlar, doğal terapötik ilaçlarla kullanıldığında, nöbetler azaldığında birkaç ay sonra dozaj olarak azaltılabilir. Holistik tedavi, hastaları, daha sağlıklı hale getirip , yaşam süresini uzatmada , epilepsinin kontrolünde önemli rol oynar.

UYARICI İŞARET VE SEMPTOMLAR NELERDİR?

Kafa sallama, çiğneme,yalanma, vücut seyirmeleri gibi işaretler epilepsi öncesi ipuçlarıdır.

Köpekler genellikle oturarak ya da yatarak nöbete girerler. Asla yan taraflarına düşmezler. Gözlerindeki dalgın bakışlar ile kısmi bilinç kaybı başlar. Büyük ve ağır nöbetlerde tam bir bilinç kaybı ve vücudun hareketsizliği görülür. Büyük nöbetlerin üç aşaması vardır:

Ruhsal Hal: İnleme,sızlanma, titreme, birşeyden etkilenmiş gibi bir halde olma, merak, saklanma ya da kaçma gibi belirtiler ortaya çıkar. Nöbetten saatlerce önce veya birkaç saat önce görülebilir.

Nöbet zamanı:Kaslarda aniden katılaşma ve titreme başlar. Kaslardaki devinim hali tüm vücuda yayılır. 1-3 dakikada sonuçlanır.

Nöbet sonu: Hayvan yorgundur. Karmaşıktır. Yanıtsızdır. Heyecanlıdır. Ağırlaşmıştır. Dışarı çıkmak isteyebilir.

Ruhsal halin durumu, bir fırtına ve kasırga öncesi korkuda görülen durum, ya da tuhaf bir görüntü algılandığında hissedilen korku benzeri durumdur.

Ruhsal hal her epileptik köpekte görülmeyebilir. Katılaşma, sertleşme, bilinç kaybı, işeme, salya, sarsıntı oluşturacak ani hareketler ve sonra eski durumu alma hali genel bulgulardır. Nöbet 1 ile 5 dakika arası değişebilir. Sonrası çöküntü ve yorgunluk halidir ve birkaç dakika veya birkaç saate kadar uzayabilir.

Bunların dışında kısmi nöbetler de olabilir. Hareket vücudun bir bölümü ile sınırlıdır. Yüz seyirmeleri, bir bacağın hareketi, kas seyirmeleri gibi. Bunlara fokal nöbetler denir.

Kısmi nöbetlerin kompleks olduğu nöbetlerde ise, sinek yakalama, histerik koşturmalar, saklanma, kusma, diyare, salivasyon, geçici körlük görülür. Bunlar fiziko-motor nöbetlerdir.

Grup nöbetlerinde kısa bir süre içinde çoklu nöbetler görülür. Bunlara bilinçlilik eşlik eder.

Bir başka durum, status epileptikusdur. Bu durumda nöbet, 30 dakikaya kadar uzayabilir. Ya da daha uzun olabilir. Bazen de kısa süreli çoklu nöbetler gözlenir. Bu da normal bilinçlilik hali içinde yaşanır. Eğer kontrol edilemez se ölümle sonuçlanır.

Epilepsinin tanısı zordur. Parazitler, enfeksiyonlar, kan şekeri düşüklüğü, tümör, gibi olasılıklar elendikten sonra tanı konabilir. Yumuşak olan ve sık görülmeyen nöbetler için hemen ilaca başlamaktan sa, durumun gözlenmesi tavsiye edilir.

E.E.G ,epilepsi tanısında yetersizdir.

NÖBETLERİ ENGELLEYİCİ DOĞAL YÖNTEMLER

1-Akupunktur:Vücudun spesifik noktalarına iğne batırılmasını ifade eder.300'den fazla akupunktur noktası vardır. Veteriner hekimliğinde 100 nokta kullanılır. Genellikle tercih edilen 6-20 nokta arasındadır. Bu iğneler sinir liflerini uyarır ve vücuda ağrı kesici endorfin salgılatırlar. Endorfin, epilepsiyi durdurur, azaltır.

Uzayan uyarılar için bazen akupunktur noktalarına altın implantasyonu yapılır. Bu implant altınlar iğne ölçüsünde saf altındır. Altın yerine bakır da kullanılabilir. Bu uygulama bir yıl kadar sürdürülebilir. Böylece, ağrı rahatlatma etkisi ile nöbetler kontrol altına alınır.

Olgu örneği: 9 yaşında bir Pomeranian'a , başlangıçtaki oral fenobarbital tedavisinden sonra akupunktur tedavisine başlanmıştır. 2 ayda bir sıklıkla akupunktur uygulandığında, birkaç ay sonra nöbetlerin azaldığı , 2 yıl sonunda ise bittiği bildirilmiştir.

Akupunktur, tek başına kullanılabildiği gibi,ilaç tedavisi kesilmeden ek tedavi olarak da kullanılabilir.

5 köpek ile yapılan bir çalışmada, altın implantlarıyla kulaklara yapılan akupunktur ile, 5 ay sonra sadece 2 köpekte epilepsi nüksü görülmüştür.

2-Doğal Diyet:Holistik doktorlar, epileptik hayvanlara ticari gıdaları değil, gıda boyası veya başka suni katkı maddeleri içermeyen evde hazırlanmış taze gıdaları önerirler. Beyin dokusunu irrite edebilecek maddelerin alınımının engellenmesi, epilepsiyi önler. Kedi köpek mamalarındaki kimyasal maddeler, beyindeki yangıyı şiddetlendirici etki yaparlar.

Epileptik insanlar için et yemeleri önerilmez. Etten kaçınmak epilepsiyi önler. Bu pet hayvanları için de geçerlidir. En az 3 ay uygulanacak bir vejeteryan diyetle, epilepsi üzerinde olumlu sonuçları görmek mümkündür. Kediler için tam bir vejeteryan diyet önerilmemekle birlikte, et oranı azaltılmış diyet iyi olur.

Epilepsi hastaları için ayrıca hipoallerjik diyetler önerilir. Bunun için, pişirilmiş tavuk-pirinç kombinasyonu iyi bir seçimdir. Ya da düşük proteinli hipoallerjik diyetler olabilir. Hipoallerjik pet mamaları genellikle, tavuk ve pirinç, balık ve pirinç veya soya ve pirinç içerir.

Epilepsi hastaları için evde yapılan holistik yemeklere birkaç örnek:

Örnek 1:

Köpek(ortalama 15 kg) kedi(ortalama 5 kg)

Doğal kuru mama ½ bardak ¼ bardak

Pişmiş esmer pirinç ¼ bardak1/8 bardak

Organik havuç ¼ bardak 1/8 bardak

Susam yağı 2 çay kaşığı ½ çay kaşığı

Organik sarımsak 1 diş ½ diş

Organik düşük yağlı yoğurt 2 çay kaşığı 1 çay kaşığı

Pişmiş et ya da tavuk ¼ bardak1/8 bardak

Günde 2 öğün verilir.

Örnek 2:

Doğranmış elma

Brüksel lahanası

Ev yapımı patlamış mısır

Kavun

Organik elma sosu

Organik muz

Organik üzüm

Doğranmış armut

Buğday

Havuç

5 kg ağırlık için günde 1 öğün.

Örnek 3: (vejeteryan lapa)

½ bardak süt tozu + 4 bardak su ya da 4 bardak düşük yağlı süt

1 bardak mısır

2 çırpılmış yumurta

2.5 bardak rendelenmiş peynir

600 mg calcium ya da ½ çay kaşığı toz yumurta kabuğu veya 1 çay kaşığı kemik unu

1 yemek kaşığı bitkisel yağ

100-200 İ.Ü E vitamini

15 mg demir saplementi

½ bardak sebze

1 yemek kaşığı sağlık tozu ( tarifi altta)

Sütü kaynatın. İçine mısırı ekleyin. Kapağını kapatıp, ateşi kısıp, mısır yumuşayıncaya kadar 10 dakika daha pişirin. Sıcak mısırın içine, yumurta ve peyniri karıştırıp harmanlayın. Biraz soğuyunca diğerlerini ilave edin. Bu karışımı 2 öğüne bölerek yedirin.

Sağlık tozu

2 bardak maya

1 bardak granül lesitin

¼ bardak yosun tozu

5 çay kaşığı yumurta kabuğu tozu

1000mg C vitamini

*Bu karışım buz dolabında tutulur.Kedi ve küçük köpekler için, günde 1-2 çay kaşığı, orta boy köpekler için, 2-3 çay kaşığı, büyük ırklar için günde 1-2 yemek kaşığı mamaya karıştırılarak verilir.

Örnek 4:( buğdaylı yemek)

1 bardak mısır (3 bardak su ile 3 bardak mısırı haşlayın. Bu haşlamadan 1 bardak alın)

1 bardak buğday (1.5 bardak suda, 2.5 bardak buğday haşlamasından alın)

2 bardak çiğ yulaf (4 bardak su ile 4 bardak)

Ortalama 5.5 kaplık bir yemektir ve 1 bardağı 210 k.cal'dir .Günlük miktar;

Küçük ırklar, 1-2.5 bardak

Orta ırklar, 2.5-5 bardak

Büyük ırklar, 5-9 bardak

Örnek 5: (Kediler için lapa)

½ bardak buğdaylı yemek (üstteki formül)

4 çırpılmış yumurta

½ bardak rendelenmiş peynir

1 yemek kaşığı sağlık tozu (üstteki formül)

2 yemek kaşığı maya

½ çay kaşığı toz yumurta kabuğu

50-100 İ.Ü E vitamini

200 mg Taurin ( birçok kedi vitamininde var)

1-2 çay kaşığı protein tozu ( yumurta albumininden veya sütten elde edilebilir)

1 çay kaşığı sebze

*2 bardak su ile, buğdaylı yemeği top top olmadan karıştırıp kaynatın. 10 dakika kaynattıktan sonra, sıcakken yumurta ve peyniri ekleyin. Karışım soğuduktan sonra, geri kalanları ekleyin. ( taurini özellikle soğuduktan sonra koyun.Sıcak, taurini bozar)

Örnek 6: (Kediler için buğdaylı yemek)

½ bardak mısır(1.5 bardak suda haşlanmış 1.5 bardak mısırdan alın)

½ bardak buğday (3/4 bardak suda haşlanmış 1 ¼ bardak buğdaydan alın)

1 çorba kaşığı çiğ yulaf (2 bardak suda 2 bardak yulaf )

*Ortalama 3 ¾ kaplık yemektir ve 1 bardağı 240 kcal'dir. Günde 1 veya 1.5 bardak verilir. Kedi çok aktifse daha çok verilebilir.

DİYETTE YAĞ ORANI

Epileptik hayvanların yüksek yağ oranlı diyetler beslesi tavsiye edilir. Kandaki yüksek yağ oranı, beyindeki sinir hücrelerinin uyarımını azaltır. Beyin kimyasına bağlı olarak nöbetler durur. Yüksek yağlı diyet, Omega 3 ve Omega 6 yağ asitlerinin bir kısmını içerir. Bu beynin yangılanma riskini azaltır.

Ketojenik diyetler (K-diyet) yağ oranı yüksek diyetlerdir. Epileptik insanlar K-diyet uygulayarak gıda ilintili epilepsiyi kontrol altında tutarlar. Kedi, köpek sağlığında hiçbir diyet olumlu sonuç sağlamıyorsa, ketojenik diyet son çare olabilir. Ketojenik diye düşünülüyorsa, lesitin ve kolin gibi besinler diyete ilave edilmelidir. Yeterince beslenememiş vücutta, sinir kılıfları ayrılır, çünkü vücut bu koruyucu dokuyu rejenere edemez. Sinir kılıfları için lesitin, esansiyel önem taşıyan bir besindir. K-diyet diyabet veya pankreatite yol açabileceğinden, hayvanın kondüsyonunun da korunmasına dikkat etmek gerekir. Sadece lesitin değil esansiyel vitamin ve mineral maddeler de diyete ilave edilmelidir.

ANTİOKSİDANLAR

Sadece doğal pet gıdaları değil, özel besinsel takviyelerle de epilepsi kontrol edilebilir. C vitamini, E vitamini gibi antioksidanlar hastalıklarla savaşan ve immun sistemi koruyan takviyelerdir.

Birçok holistik veteriner hekimin vurguladığı gibi, C vitamini immun sistemi güçlendirir ve toksinlerden vücudun arındırılmasına yardımcı olur. E vitamini de, yağlar gibi beynin yangılanmasını azaltır. Daha önce de açıklandığı gibi epilepsi nöbetleri , sinir sistemi ve beynin yangılanma proçesinden başka bir şey değildir. Güçlü ya da zayıf immunite, epileptik semptomların sonuçlarını etkiler. Örneğin, sinir sisteminin küçük bir yangısı, baş ağrısını tetikler. Bu ise büyük bir nöbete neden olabilir.

Olgu örneği:Günde birkaç kez nöbet geçiren 6 yaşında bir Irish Setter'e fenobarbital ve potasyum bromid tedavisi uygulanmış, sonuç alınamamıştır. Tedavi olarak, akupunktur ve E vitamini desteğine geçildiğinde nöbetler son bulmuştur.

İyi vitamin ve mineral madde programları ile nöbetler azaltılabilir. Özellikle epileptik hastalarda çoklu mineral madde ve vitamin takviyeleri gereklidir.

B 6 VİTAMİNİ

Epilepsiyi azaltan başka esansiyel vitaminler de vardır. Uzun zamandan beri bilindiği gibi, B 6 vitamini eksikliği memeli türlerinde nöbetlere neden olur. Köpekler de insanlar gibi memeli bir türdür.

Niacinamid, B6 vitaminlerinin bir çeşididir. Bir olguda, epileptik bir Podel'a, haftada bir 25 mg niacinamid verilerek nöbetler bitirilmiştir.

Holistik Veteriner Hekim'ler, sinir dokusu için, B vitaminlerinin önemini bilirler. Doğal B komleks vitaminleri, sağlık ürünleri ve takviyelerini satan dükkanlardan da temin edilebilir.

BİTKİSEL TEDAVİ

Herbal yani bitkisel ilaçlar, doğanın otlarından derive edilirler. Tarihsel olarak tedavide bitkilerin kullanımı, farmakolojik ilaçlardan daha eskiye dayanır. Sinir sistemini güçlendiren otlar epilepsi kontrolünde kullanılırlar. Epilepsi tedavisi açısından önem taşıyan önemli üç bitki vardır. 1-Valerian (kedi otu kökünde bulunur) 2- Takke otu 3- Yulaf samanı

Valerian, sedatif etkilidir. Beyin merkezini etkiler. Antikonvülsif etki yapar. Güvenli bir tedavi sağlar. Takke otu, sinir gerginliğini ve sinirsel ağrıları azaltır. Yulaf samanı ile beslemek, yumuşak, sedatif bir etki ile, sinir fonksiyonlarını ve beyni geliştirir. Postadrenalin anksiyetesinde konvülsif nöbetlerden sonra bu tarz beslenme faydalıdır.

Bu üç bitkinin birlikte kullanımı epilepside olumlu sonuç sağlar.

HOMEOPATİ

Homeopatik ilaçlar, benzer benzerini iyileştirir ilkesiyle çalışırlar. Sağlam birisine verildiğinde, hastalık belirtilerine neden olan bir madde, aynı zamanda aynı bulguları taşıyan hasta birine verildiğinde iyileştirici etki sağlar. Örneğin, ısırgan otu dokunulduğunda deri tahrişi ve kaşıntıya neden olur. Homeopatik ilaç olarak hazırlandığında ise kaşıntılı deri tahrişlerini iyileştirir.

Epilepsili hastalarda nöbetlere neden olan şey bilinmediğinden , homeopatik ilaç olarak hazırlanmış tek bir reçete de yoktur. Hastanın durumuna göre birçok homeopatik ilaç birden kullanılabilir.Epilepsili hastanın semptomlarına uygun homeopatik ilaç bulunduğunda başarılı olunur.

Olgu örneği: 12 yaşında bir Podel'ın bir günde geçirdiği sayısız nöbetleri için Fenobarbital tedavisi uygulanmış, ancak sonuç alınamayınca Homeopatik silicea ile tedavi sağlanmıştır. 3 ay sonra nöbetlerin azaldığı bildirilmiştir.

Homeopatik ilaç doğru seçildiğinde hasta tedaviye çabuk yanıt verir. Homeopatik ilaçların diğer ilaçlar gibi, istenmeyen yan etkileri yoktur.

Thuja Occidentalis 30C: 1 aylık tedaviden sonra durum değerlendirilmesi yapılır. Düzelme sağlanmışsa başka bir tedavi düşünülmez.

Arnica Montana 30C:Kafa travmasından sonra gelişen epilepsilerde iyi sonuç verir.

Doku tuzları: Tedaviler başarısızsa denenir. Sağlık ürünleri ve destekleri satan dükkanlardan temin edilir. Diğer homeopatik ilaçlarla birlikte kullanılmamalıdır.

Günde bir kez kullanılıp hastanın semptomları gözlenir. Kullanılan bazı doku tuzları şunlardır:

Kali Phosphoricum 6X:Uykusuzluk, irritabilite, aşırı sinirlilik, sinir gerginliği gibi sinirsel rahatsızlıklarda kullanılır.

Ferrum Phosphoricum 6X:Kafa travma ve kanamasıyla birlikte görülen nöbetlerde kullanılır.

Natrum Sulphuricum 6X: Travma sonrası gelişen epilepsilerde kullanılır.

Silicea 6X:Gece ya da uykuda gelişen nöbetlerde kullanılır.

EVDE NELER YAPILABİLİR

Epilepsi hastaları için azaltılmış stres , detokslanma kürü ve egzersiz önerilir.

Aşı veya başka bir sebeple veteriner kliniğine gitmek, aşırı deri kaşıntısı, aileye yeni bir bebek katılması ya da eve yeni bir köpek alınması gibi psikolojik , fiziksel ve duygusal faktörler epilepsili hayvanda büyük hasar yaratabilir. Seyahat, uyku düzeninin değişmesi gibi günlük rutinin değişmesi nöbetleri tetikleyebilir.Hayvanın hayatında stres yaratabilecek değişikliklerden kaçınmak gerekir. Yemek saatleri, egzersiz saatleri hep aynı tutulmalıdır. Evden ayrılmadan önce; giyinme hazırlıkları, ışıkları söndürmek, anahtarın sesi gibi durumlar hayvana stres yükler. O nedenle bu ve benzer genel davranışlar yapılmamalı hatta mümkünse farklı bir kapıdan çıkılmalıdır. Böylece köpeğin endişesi azaltılır. Dönüldüğünde de, sakin davranılıp, strese bağlı nöbet çıkma olasılığı kontrol altında tutulmalıdır.

Nöbet öncesi korku , hayvan davranışında büyük rol oynar. Köpek sahibine doğru korku içinde koşar. Bu durumda sakin davranıp, yumuşak bir ton ile köpekle konuşmak onu rahatlatır. Epileptik köpeklerde duygular, nöbetler üzerinde büyük rol oynar.

Sağlık ürünleri satan dükkanlardan alınabilecek sakinleştirici etkili bitkiler edinilerek korku ve stres azaltılabilir.

TOKSİNLERDEN ARINMA (DETOKSLANMA)

Bazı bitkiler gibi, kimyasal madde içermeyen temiz çevre koşulları da hem toksinlerden arınmada hem de bu toksinlerin beyin dokusunun irritasyonunu azaltmada önemli rol oynar. Epilepsi hastası köpek; sigara dumanından, araba egzosundan, doğal olmayan antiparaziter spreylerden, kimyasal içeren tasma ve banyolardan, renkli televizyondan, mikrodalga fırından ve sinir sistemine etkili tüm uyaranlardan uzak tutulmalıdır.

Yıllık ya da periyodik aşılamaların bile epilepsiyi şiddetlendirdiğine ilişkin yayınlar vardır. Aşıların içeriklerindeki proteinin, organizmaya karşı bir reaksiyon yaratarak , allerjik ensefaliti tetiklediği ve düşük dereceli bir beyin yangısına sebep olduğu bildirilmiştir. Aşı sonrası yan etkileri gidermede homeopatik bir ilaç olan Thuja occidentalis kullanımı ile epileptik nöbetler engellenebilir.

Pireye karşı korunmak için epileptik köpeklere anti-pire ürünleri yerine doğal yollarla kontrol sağlanması tercih edilmelidir.Bu amaçla kullanılabilecek kene , sinek, pirelere karşı bitkisel çözümlerin, epilepsi konusunda daha sağlıklı olduğu şüphesizdir.

EGZERSİZİN FAYDALARI

Koşu, yüzme, yürüyüş epileptik nöbetlerin çıkış sıklığını azaltır.Çünkü, düzenli fiziksel aktivite sinirsel enerjiyi yükseltir. Egzersizin, sedatifler gibi, sinir sistemini sakinleştirici etkisi vardır.Spor aktiviteleri, hayvanın kondüsyonunu sağlıklı tutar.

Düzenli fiziksel egzersiz yapan insanların daha az hastalandıkları ve daha dirençli oldukları çalışmalarla ortaya konmuştur. Çünkü egzersiz, immun sistemi güçlendirir. Epileptik kedi ve köpeklerin ,egzersizden büyük fayda sağladığı görülmüştür. Koşmak, sonrasında doğal trankilizan alınmışçasına etki yapar. Epilepsili köpekler, hergün 20 dakika egzersiz yapmalıdırlar. Ne yazık ki, köpeklerin %75'i egzersiz mahrumudurlar.

Kediler de, fiziksel aktiviteye ihtiyaç duyarlar. Birçok kedi, oyuncaklarla oynamaya bayılır. Bu, kalbi ve akciğerleri güçlendirir. Vücudu geliştirir. Stresi azaltır. Kasları çalıştırır. Hayvanı iyileştirir. Egzersizden sonra yeterince su içmeye teşvik edilmelidir.

YENİ İLERLEMELER

Son yıllarda, geleneksel ilaçların dışında, alternatif tedavileri de içine alan, yeni medikasyonlar epilepsi tedavisinde kullanılmakta, hatta ilaçsız sadece holistik tedaviler sıklıkla uygulanmakta ve iyi sonuçlar alınmaktadır.

Genellikle, geleneksel ilaç kullanımının pozitif görünümü tedaviye öncelik sağlasa da, alternatif tedavileri araştıranlar,zamanla, antikonvülsif , barbitürat gibi ilaçlardan yan etkileri yüzünden vazgeçmektedirler. Kedi, köpeklerinde holistik yöntemlerle tedaviye yönelenler genellikle , kendi hastalıklarında da holistik yöntemleri tercih eden kişilerdir.

Bazı durumlarda, tedavilerde süperalternatif tedavilerin , stratejilerin denenmesi gerekebilir. Ketojenik diyette olduğu gibi. Ancak her zaman, her tedavi yöntemi tek başına yeterli veya uygun olmayabilir. Örneğin ketojenik diyet ile her ne kadar nöbetler kontrol altına alınsa bile, gelişim çağındakilerde kullanımı zordur. Farklı açılardan bakıldığında hem geleneksel tıbbın hem de holistik tıbbın tartışmaya açık tarafları olduğu görülür.

Yüksek yağlı ketojenik diyetler(K-Diyet) ile, vücut yakıt olarak karbonhidrat veya protein yerine yağları kullanır ve ketonik vücut şekillenir.Ketojenik diyette, protein miktarı vücudun ihtiyacına göre belirlenirken , karbonhidrat seviyesi mümkün olduğunca sıfıra yakın tutulup, yağ miktarı arttırılır. Hayvanın boyutuna göre, diyete sıvı veya katı yağ eklenir. E vitamini, lesitin, kolin de eklenir. Düzenli yemek alışkanlığı yarıya düşürülür. Şayet köpek bu şekilde aç kalıyorsa, elma, sebze ya da yüksek yağlı patates cipsiyle beslenebilir.

17.5 kg 5 kg

Ezilmiş tavuk 1/2 bardak 1/4bardak

Rendelenmiş havuç ¼ bardak 2 yemek kaşığı

Ezilmiş brokoli ¼ bardak 2 yemek kaşığı

Kanola yağı 85 gram 1.5 yemek kaşığı

E vitamini 200 İ.Ü 100 İ.Ü

Kalsiyum 500 mg 200 mg

Yosun tozu küçük bir parça serpme

B vitamin tableti 1 tablet ¼ tablet

Lesitin granül küçük bir parça serpme

Günde 2 kez

Birçok Holistik Veteriner Hekim, pişmiş et yerine, çiğ etle beslemeyi sağlıklı bulurlar. Çiğ et, pişmiş ete göre sağlık bileşenlerini daha fazla barındırır. Ancak çiğ ette bulunabilecek E.coli, salmonella (özellikle tavuk ve kanatlı ürünlerinde )riski de gözardı edilmemelidir. Buz dolabında bile olsa uzun süre bekletilmiş çiğ ette bu bakteriler ürer. Bakterilerin henüz üremediği taze çiğ et (kesildiği birkaç gün içinde ), hijyenik olmak şartıyla çiğ verilebilir. Eğer çiğ et vermede rahatsızlık duyuluyorsa pişdikten sonra bekletmek yerine yemeden hemen önce pişirip yedirmek daha uygundur.

K-diyet şişmanlara ya da pankresa hastalarına verilmez. K-diyet, kedilere de verilmez çünkü, kediler bu diyetle şişmanlamaya ve ölümcül karaciğer hastalıklarına ve diyabete meyilli olurlar.

K- diyet uygulayanlarda 10 gün sonra bu diyet derece derece değiştirilmelidir.İlk 3 gün K-diyetin ¼'ü eski diyetin ¾'ü ile karıştırılarak verilir.Sonraki 3 gün, ½ K-diyet, ½ normal eski diyet verilir. Son 3 gün, ¾ K-diyet, ¼ eski diyet verilip, 4/4 K-diyete geçilir.

Çiğ et verilecekse, ½ et, ½ çiğ sebze karıştırılarak verilir. Vitamin ve mineral ilavesi unutulmamalıdır.

Güven, epilepsi tedavisinde başarı getiren bir faktördür. Epilepsi hastası nöbet sırasında kendine zarar vermesin diye önlem almak gerekir. Sakin bir sesle nöbet geçiren hayvanla konuşulur. Hasta yerde tutulur. Koltuk masa gibi mobilyalara çarpması önlenir. Tasma ve zinciri boynundan çıkarılıp boğulması önlenir. Nöbet sırasında köpeğin ağzına dokunulmamalıdır çünkü, çene kaslarına sahip olamadığından ısırabilir.

Köpekler dillerini yutmazlar. O yüzden ağızlık takmaya gerek yoktur. O sırada ilaç içirilmeye çalışılmamalı ve dili tutulmaya çalışılmamalıdır. Hasta sahibinin bilinçli olması gereklidir. Köpek ,nöbet sırasında çiş ya da kaka yapabilir. Çoğunlukla nöbetler, 60 saniyeden az sürer. Bu hayatı tehdit edecek bir süre değildir. Fakat nöbetler 5 dakikadan sık tekrarlıyorsa ve nöbetler arası bilincin kazanılması mümkün olmuyorsa, derhal veterinerle temas gereklidir.

Nöbetlerin zamanı ve süresi not edilmelidir. Veterinerin önerileri dikkatle dinlenmelidir. İlaç tedavisi ve dozajı veterinere danışılmadan değiştirilmemelidir. Sabırlı olmak gerekir. Bir diğer tedaviye istekle geçmek gerekir. Eğer köpek iyi bir ırka ait ise, yetiştiricilik açısından yavru alınmamasına dikkatle özen gösterilmeli bir kulübe bağlı ise epilepsi durumu bilgilendirilmelidir.

Dr. Gülay Kabasakal Ertürk

Veteriner Hekim&Homeopat

(Yayınlanan yazıların telif hakkı Dr.Gülay Ertürk'e aittir. Kaynak gösterilerek paylaşılabilir..)

Son güncelleme:26 Haziran 2025