Kedi ve Köpeklerin Kısırlaştırılması Sonrası Bakım Rehberi
Ankara Veteriner
Kedi ve köpeklerin kısırlaştırılması olağan, doğru ve yaygın olmasına rağmen bu işlemin cerrahi bir operasyon olduğu unutulmamalı. İnsanlarda olduğu gibi hayvanlarda da bu tür operasyonların ardından özenli bir bakım süreci gerekir. Ameliyatın ardından temiz, sıcak ve kuru bir alanda hayvanın istirahat etmesi gerekir.
İyileşme Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ameliyatın ve anestezinin ardından gelen iyileşme sürecinde hayvanın sağlık durumu ve belirtileri yakından izlenmeli ve aşağıdaki durumlardan biri meydana gelmesi durumunda veteriner kliniği ile derhal iletişime geçilmeli:
Kanama, aşırı halsizlik, depresyon, iştah kesilmesi, su içme isteğinde düşüş, titreme, vücut sıcaklığında olağan dışı düşüş ya da artış, düzensiz yürüyüş, solgun diş eti, nefes almada zorlanma, kusma ve ishal.
Aşılama Sonrası Takip
Kedi veya köpek aşılandıktan itibaren sağlık durumu yakından takip edilmeli, aşılandığı bölge sık sık kontrol edilmeli (omuz, bacak vs), aşağıdaki belirtilerden biri gözlenmesi durumunda derhal veteriner kliniği ile iletişime geçilmeli:
Yüzde şişkinlik, kurdeşen, topallama, salya artışı, kaşıntı ve aşı bölgesinde meydana gelecek acı ve şişme.
Beslenme
Ameliyat sonrası eve geldikten iki saat sonra, normal bir öğünün yarısı kadar bir yiyecek hayvana verilmeli ve beslenmesi sağlanmalı. Hayvan 16 haftalıktan küçükse eve gelir gelmez normal yiyeceğinin yarısı kadar bir gıda ile beslenmeli. Eğer hayvan yemek yemek istemezse şurupla beslenmesi sağlanmalı. Genelde ameliyattan çıkan hayvanlar eve geldikleri gün iştahsızlık yaşalar ve yemek yemezler. Bu durum hayvan sahipleri tarafından göz önünde bulundurulmalı ve endişe edilmemeli. Böyle bir durumda hayvanın etrafından yemek kaldırılmalı ve önüne yalnızca bir miktar su konulmalı. Operasyondan ertesi gün ise her zamanki beslenme düzenine uygun şekilde hayvanın beslenmesi sağlanmalı. Beslenmeyi ertesi gün de reddetmesi veya ishal başlangıcı durumunda ise veteriner kliniği ile irtibata geçilmeli.
Ağrı Kesiciler
Hayvanlara kısırlaştırma ameliyatı esnasında vücutta uzun süre etkisini gösteren ağrı kesici ilaçlar da verilir. Dolayısıyla eve geldikten sonra hayvanınızın acı çektiğini düşünür ve bu acıyı dindirmek için insanlar için üretilmiş ağrı kesici ilaçları hayvanınıza verirseniz, hayati bir hata yapmış olursunuz. Ağrı kesici ilaçlar yalnızca veterinerlerin uygun görmesi durumunda ve önerdikleri uygun ilaçlar seçilerek verilmeli.
Ameliyat Bölgesi Bakımı
Hayvanlarda ameliyat sonrası operasyon yapılan bölgenin dış tarafına dikiş atılmaz. Bütün dikişler deri altında bulunur. Bu dikişler de zamanla eriyerek kaybolur. Dolayısıyla kliniğe giderek dikişlerin aldırılmasına gerek yoktur.
Erkek kedilere uygulanan cerrahi işlem oldukça küçük bir alandadır ve dikiş atılarak veya tıbbi kullanıma uygun yapıştırıcılar ile kapatılmasına gerek yoktur. Testis bölgesinde meydana gelen bir iki açık bölge ise olağandır ve dikiş atılması gerekmez.
Hayvan sorun çıkarmadığı takdirde, ameliyat bölgesinin her gün tedbir amaçlı kontrol edilmesi önerilir. Eğer bu bölge çok kırmızı ise, sarı veya yeşil akıntılar oluyorsa, kötü bir koku varsa, dokunulmayacak kadar sıcaksa veya büyüyen bir yumru varsa mutlaka veteriner kliniği ile iletişime geçilmeli. Veterinerin önermediği hiçbir ilaç, krem vs. bu bölgeye uygulanmamalı.
Dövme İşlemi
Ameliyat olan hayvanlara Amerika ve Avrupa'da küpe yerine genellikle kulak içine dövme yapılıyor. Bu yöntem ülkemizde de yavaş yavaş yaygınlık göstermeye başladı. Küpe yerine dövme yapılaması hayvanın sağlığı açısından çok daha iyi bir yöntem. Çünkü küpenin yırtılması veya kopması durumunda hayvanın enfeksiyon kapması ihtimali artabiliyor. Dövme işleminde genelde bir risk bulunmamasına rağmen steril malzemeler kullanılmadığı durumlarda enfeksiyon durumları görülebiliyor. Dolayısıyla tedbir amaçlı hayvanın dövme yapılan bölgesinin gözlenmesi; herhangi bir kızarıklık, şişme ve iltihap durumunda veteriner kliniği ile bağlantıya geçilmesi gerekir.
Ameliyat Bölgesinin Yalanmasının Önlenmesi
Hayvanın ameliyat bölgesini yalaması kendisine dayanılmaz bir acı yaşatmasına ve enfeksiyon kapmasına sebep olabilir. Bu bölgeyi yalamasını önlemek için ise boyunluk kullanılabilir. Ameliyattan sonra 7 ila 10 gün boyunca boyunluk kullanılması hayvanın daha iyi bir iyileşme süreci geçirmesi için faydalı olacaktır.
Diğer Hayvanlarla Temasın Kontrolü
Hadım edilmiş bir erkek hayvan, bu işlemin üzerinden geçen 30 gün boyunca kısırlaştırılmamış bir dişi hayvan ile çiftleşebilir ve gebe kalmasını sağlayabilir. Kısırlaştırılmış bir dişi hayvanın da hadım edilmemiş erkek hayvanlardan uzak tutulması gerekir. Erkek hayvan dişi ile çiftleşmek isteyebilir. Ayrıca, klinikten ayrılan hayvanlar başka hayvanların ortamdaki kokusuna maruz kalabilir ve klinikten ayrıldıktan sonra bu koku farklılığı nedeniyle diğer hayvanlar ile kavga edebilir. Dolayısıyla operasyondan sonra hayvanlar için diğer hayvanlar ile temas haline olmayacakları alanlar yaratılması gerekir.
Oyun İsteğinin Yönetimi
Evcil hayvanlarımız, özellikle köpekler sıklıkla ilgi görmek, sahipleri ile oyun oynamak ister. Ancak, cerrahi operasyonun ardından ne yazık ki oyun oynamalarını, zıplamalarını engellemek gerekiyor. Aksi halde ameliyat bölgelerinde şişme meydana gelebilir, bu da sağlıklarını tehlikeye atacaktır. Ameliyatın ardından en az bir hafta daha az hareket etmeleri sağlanmalı ve oyun oynamaları önlenmeli. Hayvanların hareketli olmalarını engellemek için:
- Gözetme imkanının olmadığı durumlarda, büyüklüğü fazla hareket etmesini önleyecek ölçekte kasa, kulübe veya küçük bir odaya yerleştirilmeli. Ancak, hayvanın ayağa kalkmasını ve etrafında dönmesini önleyecek kadar küçük alanlara asla konulmamalı.
- Hayvanın boyutları ve ağırlığı uygun ise merdiven çıkmasına izin verilmemeli ve sahibi tarafından taşınmalı.
- Tuvaletini yapacağı zaman hayvana tasma takılarak onunla birlikte gitmek de yaralanmasını, enfeksiyon kapmasını önlemede etkili olacaktır. Ancak hayvanı uzun süre yürütmemek ve diğer hayvanlarla dalaşmasını, insanların onunla oynamasını önlemek gerekir.
Tuvalet Alışkanlığı
Ameliyat sonrası dikkat edilmesi gereken bir başka husus da hayvanın tuvalet alışkanlığıdır. Eğer hayvan düzenli olarak idrarını yapmıyor veya dışkılamıyorsa veteriner kliniği ile iletişime geçilmelidir. Aynı zamanda hayvanın idrarında kan olup olmadığına da dikkat etmek gerekir. Ameliyattan sonraki ilk 24 saat içinde küçük bir miktar kanın görülmesi dişi hayvanlarda olağan olarak değerlendirilir ve endişe etmeye gerek yoktur. Ancak bu durumun devam etmesi veteriner kontrolünü gerektirir.
Temizlik ve Yıkanma
Ameliyat sonrası hayvanın yıkanması için en az 10 gün beklenilmesi gerekir. Aksi halde hayvanın ameliyat bölgesinin açılması gibi tehlikeli durumlar yaşanabilir.
Erkek Kediler İçin Kedi Kumu Seçimi
Kumdaki toz kedinin ameliyatlı bölgesine girebilir ve hayvanın enfeksiyon kapmasına neden olabilir. Böyle bir tehlikeyi önlemek için küçük parçalara ayrılmş kağıtlar veya pişmemiş pirinçler bir süreliğine kedi kumu yerine kullanılabilir.
Kediler İçin Yuva Yeri Oluşturma
Kedilerin iyileşme sürecinde kendilerini güvende ve rahat hissetmeleri oldukça önemlidir. Bunu hissettirebilmek için kediyi banyo, çamaşır odası ve mutfak gibi sürekli kullanılmayan sessiz bir alana yerleştirmek ve ışığını kapalı tutmak gerekir. Sürekli olarak taze gıdalar ve yeterli su vermek, yuvasını temiz tutmak da büyük önem taşıyor.
