Köpek Maması Etiketleri ve İçeriklerinin Anlaşılması
Ankara Veteriner
İnsanlar için üretilen besinlerin paketleri üzerinde yer alan besin değeri tablosu gibi köpek mamaları üzerinde de bir değerler tablosu vardır. Böylece hayvan sahiplerinin köpeklerine yedirecekleri mamaların içeriğini öğrenmelerini ve diğer mamalar ile bir kıyas yapabilmeleri sağlanır. Ancak, bu değerlerin ne ifade ettiğini tam olarak anlamak ve bir kıyas yapmak her hayvan sahibi için kolay olmayabiliyor.
Köpek maması etiketlerinde hangi değer ne anlam ifade ediyor?
Köpek maması etiketlerinin içindekiler kısmı daha çok içinde yer alan besinlerin oranlarına göre düzenlenir. Örneğin ilk içerik, et kaynağı veya protein olarak gösterilir; ancak etin yüzde 75'inin sudan oluşttuğu gözden kaçırılmamalı. Su miktarı çıkarıldığı takdirde protein oranı da bir hayli düşecektir.
Yan Ürünler Nelerdir, Bunların Bulunduğu Mamalardan Kaçınmalı Mıyım?
Bir yan ürün olan ciğer, bazı mamalarından içinde bulunur ve örneğin A vitamini yönünden oldukça zengindir. Ancak yan ürün et kaynakları, aynı zamanda kan, kemik, beyin, mide, meme ve bağırsak parçaları içerebilir. Sadece etten üretildiği düşünülen mamalarda da kalp, yemek borusu, dil ve diyafram parçaları bulunabilir. Bu durum hayvan sahipleri için endişe verici ve mide bulandırıcı olarak görülse de köpekler sahipleri ile aynı fikirde olmayabiliyor. Yan ürünlere sahip her mama sağlıklarını bozacak veya midelerini bulandıracak şekilde etki göstermiyor. Dolayısıyla yan ürünlerinin bulunduğu mamalar köpekler için zararlıdır, tadı kötüdür gibi kesin hükümlere varmak ve bu mamalardan kaçınmak yanlış olabilir.
İçindekiler Tablosunda Yer Alan Kimyasal İçerikli Katkı Maddeleri Zararlı Mı?
Köpek mamalarında bulunan koruyucu maddeler, yapay renklendiriciler, stabilizörler hayvan sahiplerini endişelendiren bir başka konu. Ancak bu katkı maddeleri mamalarda bulunan yağın bozulmasının engellenmesini, mamanın yıl boyunca kuru ve taze kalmasını sağlıyor. Hayvan sahipleri mama alırken katkı maddelerine elbette ki dikkat etmeli ve mümkün olduğunca fazla katkı maddesi bulunan mamalardan kaçınmaya çalışmalı; ancak standartlara uyan düzeylerde kullanılmış ve mama kalitesinin sağlanması için kullanılan katkı maddelerinin köpekler için zararlı olduğunu söylemek yanlış olur.
Geçmişte Zararlı Katkı Maddeleri ve FDA Müdahalesi Nasıldı?
Zararsız olanlara karşın, zararlı olabilen katkı maddeleri de özellikle geçmiş yıllarda köpek mamalarında bulunabiliyordu. Örneğin Etoksikuin adlı katkı maddesi 1990lı yıllarda Amerika'da üretilen köpek mamaları içinde kullanılıyordu. Bir süre sonra köpeklerinde deri alerjileri, üreme sisteminde problemler, kanser ve organ yetmezliği gibi sorunlar ile karşılaşan köpek sahipleri FDA'ye başvurarak bu katkı maddesinin mamalarda kullanılmasının önlenmesini talep etti.
FDA'nın katkı maddeleri ile ilgili düzenlemeleri ve alternatifler
FDA tarafından 1997 yapılan çalışmalar sonucu, mama üreticilerinin bu katkı maddesini yarı oranda düşürmeleri talep etti. Bunun üzerine mama üreticileri Etoksikuini, BHA ve BHT gibi katkı maddelerini kullanmayı bırakarak Tokoferol ihtiva eden E vitamini, C vitamini ve rozmarin gibi çeşitli bitki özlerini kullanmaya başladılar. Bu maddeler de mamaların taze kalmasını sağlıyordu; ancak diğer katkı maddelerine göre bu zaman oldukça kısaydı. Dolayısıyla katkı maddelerinin az olduğu mamalar daha yararlı olabilir; ancak ömürleri de kısa olacağından mama alırken son kullanma tarihlerine dikkat etmek ve son kullanma tarihi gelmiş ve yaklaşmış ürünleri tercih etmemek son derece önemlidir.
Uzman görüşü: Prof. Dr. Joseph Wakshlag'ın katkı maddeleri değerlendirmesi
Cornell Üniversitesi Beslenme Kliniği'nde görevli Prof. Dr. Joseph Wakshlag katkı maddeleri ile ilgili olarak: "Taze mamalar istiyorsak, katkı maddelerinin kullanılmasını kabul etmek gerekiyor. Köpeklere zarar vermeyecek miktarlarda kullanılan katkı maddeleri mama içindeki yağların sağlıklı şekilde kalmasına yardımcı olur. Bozulan bir yağın köpekte karaciğer sorunlarına ve ishale yol açtığını unutmamak gerekir" diyor.
Sonuç olarak katkı maddeleri ile ilgili bilinmesi gerekenler
Özetlemek gerekirse günlük hayatımızda katkı maddeleri eklenmiş yiyeceklerden kaçınmaya çalışırken köpeklerimize katkı maddeleri bulunan mamaları almak istememek gayet doğal ve aslında olması gereken. Ancak, mamaların taze, kuru ve uzun ömürlü olabilmesi için bazı katkı maddelerinin kullanılması bir zorunluluk teşkil ediyor ve yasaklanmamış, standartlar ölçeğinde kullanılan katkı maddelerinin köpekler için zararlı olduğunu düşünmek yanlış bir yargı olabilir. Dolayısıyla olabildiğince az katkı maddeli köpek mamaları almaya gayret gösterilmeli; ancak mama seçerken tek dikkat edilecek tek kıstas bu olmamalı.
