Köpek Beslenmesinde Doğru Bilinen Yanlışlar ve Besin İhtiyaçları
Ankara Veteriner
Köpeğimi ne kadar beslemeliyim?, Aldığım mama köpeğimin besin gereksinimlerini karşılamakta yeterli mi? gibi sorulara çoğu hayvan sahibi farklı cevap alır. Aslında bu soruların yüzde yüz doğru cevapları yok; çünkü beslenme ve sağlık alanında yapılan araştırmalar ile veterinerlerin bu alandaki bilgisi her geçen gün artıyor ve bu araştırma sonuçlarından elde edilen veriler ışığında köpeklerin yiyebileceği besin skalası geçen gün artıyor.
Köpeklerin Besin İhtiyaçları
Köpekler sağlıklı bir yaşam sürebilmek için proteinlerden elde edilen amino asitlere, yağ asitlerine ve karbonhidratlara, vitaminlere, minerallere ve suya ihityaç duyar. Bu besin maddelerine gereksinim köpeklerin boyutlarına, türüne ve yaşam şekline göre değişiklik gösterir. Köpeklerin bu besinleri nasıl kullandıklarını ve bunlara ne kadar ihtiyaç duyduklarını bilmek onlar için daha doğru beslenme düzenleri hazırlanmasında yardımcı olur.
Proteinler ve amino asitler
Köpekler proteinler olmadan hayatta kalamaz. Beslenme düzenlerinde bulunması gereken vücutlarının üretemediği 10 spesifik amino asit türü bulunur. Amino asitler vücutta birçok biyolojik bileşenin ve proteinlerin yapı taşı olarak kullanılır. Ek olarak karbon zincirlerinin glukozdan enerji üretmesini de sağlarlar. Birtakım bilimsel araştırmalarda, köpeklerin amino asit yönünden zayıf mamaları sevmediği ve yemekten kaçındığı kanıtlandı. Bunu yalnızca tadını beğenmedikleri için mi yoksa biyolojik gereksinimlerini karşılayamadıkları için mi yaptıklar isehenüz tam olarak bilinmiyor. Ancak, vejeteryan bir diyetle de bitkisel proteinler ve D vitamini içerdiği sürece hayatta kalabildiklerini biliyoruz.
Yağlar ve yağ asitleri
Hayvansal kaynaklardan elde edilen yağlar ve bazı bitkilerden alınan tohum yağları enerji üretimi için köpeklere en iyi kaynak görevi görüyor. Bu yağlar vücutta sentezlenemeyen ve yağda çözünen vitaminler için taşıyıcı rolü görüyor. Yağ asitleri ise vücutta hücre yapımında ve işleyişinde kullanılıyor ve yağlar köpek yiyeceklerinin lezzetini de önemli ölçüde artırıyor.
Esansiyel yağ asitleri köpeklerin sağlıklı bir deriye sahip olmalarında son derece önemli bi rol oynar. Düşük yağ oranlarına sahip bir beslenme şekli köpeklerin kuru, kaba bir saç ve deriye sahip olmalarına ve enfeksiyonlara karşı dirençlerinin düşük olmasına yol açar. Omega-3 yağ asitlerini yeterince alamayan köpekler özellikle görme ve öğrenme yetisi kaybına uğrar.
Enerji ihtiyaçları
Her canlıda olduğu gibi köpekler de günlük hayatlarını devam ettirebilmek için bir miktar enerjiye ihtiyaç duyarlar. Büyüme, gebelik, emzirme ve egzersiz gibi etkenler ise enerji ihtiyacını artırırlar. Gereken enerjinin temini ise karbonhidratlar, proteinler ve yağlardan sağlanır.
Hepçil hayvanlar enerjilerinin bir kısmını şeker, nişasta ve lif içeren karbonhidratlardan temin eder. Köpeklerin ana karbonhidrat kaynağı ise tahıllar, baklagiller ve diğer bitkisel besinlerdir.
Yaşlı köpeklerin enerji ihtiyacı
Köpeklerin fiziksel aktiflikleri yaşlandıkça azalır ve metabolizmaları giderek yavaşlar. Bu sebeple, yaşlandıklarında genç yaşlarda beslendikleri miktarın yüzde 20 düşük hali ile beslenmeleri gerekir. Aksi halde kilo almaları ve obez olma ihtimalleri vardır. Yaşlı köpeklerin beslendikten sonra kan değerlerinin normale dönmesi de genç yaştaki köpeklere göre geç olur. Bu da yaşlı köpeklerin şeker hastalığına yakalanma ihtimallerini artırır.
Emziren köpeklerin enerji ihtiyacı
Yeni anneler genellikle yavrularına altı haftaya kadar emzirir. Annelerin emzirdiği yavru sayısı arttıkça enerjiye olan gereksinimleri de artış gösterir. Özellikle büyük tür köpekler kimi zaman süt verme sürecinin sonuna kadar yetecek enerjiyi besinlerden karşılayamayabiliyor. Bu tür durumlarda hayvan sahiplerinin ek besinler ile yavru köpekleri beslemesi gerekebilir.
Mineraller
Köpeklerin sağlıklı bir beslenme düzeni için alması gereken 12 mineral vardır. Kalsiyum ve fosfor güçlü kemikler ve dişler için köpeklerin vücudunda önemli rol oynar. Köpekler aynı zamanda magnezyum, potasyum ve sodyuma da sinir sinyali iletimi, kas konsatrasyonu ve hücre sinyali açısından ihtiyaç duyarlar. Köpekler bazı mineralleri sahiplerinin dikkat etmemesi sonucu aşırı derecede veya çok düşük miktarlarda alabilir. Bu da sağlık sorunlarına yol açabilir. Örneğin, kalsiyum eksikliğinde hiperparatiroidizim hastalığı yaygın olarak görülür. Bu hastalıkta köpeklerin kemiklerinde erime, iskelet sisteminde bozulma ve patolojik rahatsızlar görülür. Tam tersi olarak, aşırı kalsiyum alımında ise yine iskelet sisteminde bozukluklar meydana gelebilir.
İnsanlarda olduğu gibi hayvanlarda da her besinin bir vücut içinde bir görevi ve etkisi vardır. Düzenli ve özenli bir beslenme şekline sahip olmayan hayvanlarda ise sağlık sorunlarının meydana gelmesi kaçınılmazdır.
